Ung thư máu mạn tính, hay còn gọi là Lơ-xê-mi kinh, thuộc nhóm bệnh lý liên quan đến Hội chứng tăng sinh tủy mạn ác tính. 

Bệnh Ung Thư Máu Mãn Tính: Triệu Chứng, Chẩn Đoán Và Điều Trị

Đặc điểm nổi bật của bệnh là sự tăng trưởng và tích tụ không kiểm soát của các tế bào bạch cầu trưởng thành trong tủy xương, đồng thời chúng có mặt trong máu ngoại vi và lắng đọng tại các cơ quan như gan, lách và hạch bạch huyết.

Ung thư máu mãn tính là gì?

Bệnh được phân loại thành Lơ-xê-mi kinh dòng bạch cầu hạt, Lơ-xê-mi kinh dòng lympho hoặc Lơ-xê-mi kinh dòng hạt-mono, tùy thuộc vào loại bạch cầu mà số lượng tăng lên là tế bào dòng tủy hay dòng lympho. So với ung thư máu cấp tính, bệnh này thường có xu hướng tiến triển chậm hơn và khả năng điều trị cũng có triển vọng tốt hơn.

Bệnh Lơ-xê-mi kinh dòng bạch cầu hạt được phân chia thành ba giai đoạn: giai đoạn mạn tính, giai đoạn tăng tốc và giai đoạn chuyển sang Lơ-xê-mi cấp.

Bệnh ung thư máu mãn tính phổ biến hiện nay

Nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư máu mạn tính?

Đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh, mặc dù đã hiểu rõ cách thức bệnh phát triển từ những biến đổi di truyền trong tế bào tủy xương. Các yếu tố môi trường chỉ đóng góp một phần nhỏ vào nguyên nhân gây bệnh ung thư máu mạn tính, đồng thời yếu tố di truyền không có ảnh hưởng đến sự hình thành bệnh.

Các yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

– Độ tuổi: ung thư máu mạn tính thường xuất hiện nhiều hơn ở người trung niên và người lớn tuổi, đặc biệt là loại Lơ-xê-mi kinh dòng lympho.

– Giới tính: Nam giới có tỷ lệ mắc ung thư máu mạn tính cao hơn so với nữ giới.

– Tiếp xúc với bức xạ: Nhiều người sống sót sau sự kiện đánh bom nguyên tử năm 1945 ở Nhật Bản đã được xác định mắc ung thư máu mạn tính. Thêm vào đó, những người đã trải qua quá trình xạ trị trước đó có khả năng mắc Lơ-xê-mi kinh dòng bạch cầu hạt cao hơn so với những người khác.

Các yếu tố gây nguy cơ thường tác động đến việc hình thành ung thư, nhưng phần lớn không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh ung thư. Có những cá nhân có các yếu tố nguy cơ nhưng không phát triển ung thư, trong khi đó những người không có yếu tố nguy cơ vẫn có thể mắc phải bệnh này. Mặc dù vậy, các chuyên gia cho rằng nếu nhận thức được các yếu tố nguy cơ, bác sĩ có thể cung cấp những khuyến nghị về lối sống và chăm sóc sức khỏe hiệu quả hơn.

Dấu hiệu ban đầu của bệnh ung thư máu mạn tính là gì?

Các dấu hiệu có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh và loại hình của ung thư máu mạn tính: Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể gặp phải tình trạng mệt mỏi, sút cân, khó ngủ, ra nhiều mồ hôi vào ban đêm… Tuy nhiên, có trường hợp không có dấu hiệu gì rõ ràng và chỉ được phát hiện khi đi khám sức khỏe tổng quát hoặc kiểm tra một bệnh khác.

Trong giai đoạn tiếp theo hoặc giai đoạn cuối, các triệu chứng của bệnh thường rõ ràng hơn như tình trạng thiếu máu, phì đại gan lách, hạch bạch huyết lớn, hoặc thậm chí là những biểu hiện của tắc nghẽn mạch máu do bạch cầu tăng cao hoặc nhiễm trùng tái phát do hệ miễn dịch suy yếu.

Xét nghiệm nào cần thực hiện để xác định bệnh ung thư máu mạn tính?

Để xác định chính xác bệnh, bệnh nhân cần thực hiện xét nghiệm máu; nếu nghi ngờ ung thư máu mạn tính, người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện thêm xét nghiệm tủy đồ và/hoặc sinh thiết tủy xương để chẩn đoán chắc chắn. Bên cạnh đó, những xét nghiệm di truyền, miễn dịch, chẩn đoán hình ảnh và nhiều xét nghiệm khác cũng sẽ được tiến hành nhằm phân loại loại bệnh, xác định giai đoạn phát triển, phân nhóm nguy cơ, và theo dõi quá trình điều trị.

Đối với bệnh Lơ-xê-mi kinh dòng bạch cầu hạt, việc phân tích mẫu máu hoặc tủy xương để phát hiện nhiễm sắc thể Philadelphia hoặc đột biến gen bcr-abl rất quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị.

Liên quan tới bệnh Lơ-xê-mi kinh dòng lympho, khi phân tích mẫu máu hoặc tủy xương thường thấy sự gia tăng quá mức của tế bào lympho B trưởng thành, các tế bào này không theo quy trình chết tự nhiên của tế bào, khiến chúng có khả năng tồn tại lâu dài.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Việc điều trị bệnh bạch cầu mạn tính phụ thuộc vào độ tuổi của bệnh nhân, loại bệnh và giai đoạn diễn tiến của bệnh. Người bệnh có thể được áp dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau như: hóa trị, thuốc miễn dịch dành cho ung thư, thuốc nhắm mục tiêu, các phương pháp điều trị hỗ trợ bổ sung và ghép tế bào gốc máu hoặc tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng nếu có sẵn.

Đối với bệnh Lơ-xê-mi loại lympho ở giai đoạn đầu, thường không cần điều trị ngay lập tức mà nên có kế hoạch theo dõi và kiểm tra định kỳ. Chỉ khi tình trạng bệnh phát triển hoặc chuyển sang giai đoạn khác thì mới cần bắt đầu điều trị.

Về bệnh Lơ-xê-mi loại hạt ở giai đoạn mãn tính, phương pháp điều trị hiệu quả nhất là sử dụng thuốc nhắm mục tiêu. Hóa trị và ghép tế bào gốc chỉ được cần thiết khi bệnh không đáp ứng với thuốc hoặc khi chuyển sang giai đoạn tăng tốc hoặc Lơ-xê-mi cấp tính.

Bệnh nhân thường sẽ trải qua vài chu kỳ điều trị tấn công, tiếp theo là giai đoạn điều trị duy trì kéo dài và phải kiểm tra định kỳ. Trong quá trình điều trị, người bệnh cần đảm bảo thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, tiêu thụ thực phẩm nấu chín, bổ sung đủ dinh dưỡng và uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên môn.

Bệnh có phòng ngừa được không?

Nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được làm rõ, vì vậy không có biện pháp nào có thể ngăn chặn hoàn toàn bệnh ngay từ đầu. Tuy nhiên, việc duy trì lối sống khỏe mạnh, tránh tiếp xúc với hóa chất và bức xạ, cùng với việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên là những cách tốt giúp phòng ngừa bệnh. 

Nếu bạn cho rằng mình có thể có dấu hiệu của bệnh bạch cầu mạn tính, việc nhận biết các yếu tố nguy cơ và triệu chứng là rất quan trọng, và bạn nên đến gặp bác sĩ để được khám và xét nghiệm nhằm xác định chẩn đoán và điều trị nếu cần thiết.