Viêm da cơ địa, thường được biết đến như bệnh chàm, là một căn bệnh mãn tính kéo dài gây ra tình trạng da khô, ngứa ngáy và tình trạng viêm.

Viêm Da Cơ Địa: Nguyên Nhân Và Triệu Chứng Thường Gặp

Viêm da cơ địa là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em nhưng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Tình trạng viêm da cơ địa có thể tái phát nhiều lần, thường xuất hiện từ thời thơ ấu và có thể kéo dài suốt cuộc đời. Dưới đây là thông tin chi tiết nhất về bệnh viêm da mà bạn nên biết.

Nguyên nhân gây nên tình trạng viêm da cơ địa mãn tính

Là do sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: Gen di truyền: Protein “filaggrin” hỗ trợ duy trì độ ẩm cho làn da; nếu cơ thể thiếu hụt filaggrin, da sẽ dễ bị khô và tạo cảm giác ngứa ngáy hơn. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh viêm da cơ địa mãn tính, nguy cơ bạn bị mắc bệnh cũng sẽ cao hơn. 

Chức năng bảo vệ của da bị ảnh hưởng: Khi hàng rào bảo vệ da – lớp biểu bì bị viêm sẽ làm giảm lượng ceramides và gây ảnh hưởng đến khả năng ngăn chặn, phản ứng viêm của da. Hơn nữa, điều này cũng làm tăng tình trạng mất nước qua da và làm tăng nguy cơ tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng, dị ứng, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công dễ dàng vào da, dẫn đến tình trạng viêm da cơ địa dị ứng; phản ứng miễn dịch không bình thường 

Môi trường: Các yếu tố từ môi trường có thể kích thích hệ miễn dịch làm thay đổi hàng rào bảo vệ của da, dẫn đến tình trạng mà trong đó độ ẩm dễ dàng bị mất hơn, điều này có thể dẫn đến tình trạng viêm da cơ địa. Những yếu tố này có thể bao gồm:

Tiếp xúc với khói thuốc lá.

Một số loại ô nhiễm không khí khác nhau.

Nước hoa và các thành phần khác có trong sản phẩm chăm sóc da và xà phòng.

Da khô quá mức.

Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh viêm da cơ địa

Triệu chứng thường gặp ở những người mắc viêm da cơ địa 

Các triệu chứng hay gặp khác bao gồm:

• Các vùng da khô và đỏ.
• Các vết phát ban có thể chảy dịch, có thể chảy máu khi bị gãi.
• Lichen hóa: Da dày lên và cứng lại.
• Các triệu chứng có khả năng bùng phát ở nhiều khu vực trên cơ thể cùng một lúc và có thể xuất hiện ở những vị trí đã từng và ở những vị trí mới. Mức độ xuất hiện và vị trí của phát ban khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi; tuy nhiên, phát ban có thể hiện diện ở bất kỳ khu vực nào trên cơ thể. 
• Những bệnh nhân có làn da tối màu thường gặp phải tình trạng bị sạm hoặc làm sáng da ở những khu vực đã bị viêm.
• Nhũ nhi và trẻ em dưới 2 tuổi: phát ban màu đỏ là loại thường thấy nhất, có khả năng chảy dịch khi bị trầy xước, xuất hiện trên: khuôn mặt, da đầu, và vùng da quanh khớp háng.
• Trẻ từ 2 tuổi đến tuổi dậy thì: loại phát ban dày màu đỏ là phổ biến, có thể tiết dịch hoặc chảy máu khi bị tổn thương, liệu thường xuất hiện trên: cổ, khuỷu tay, đầu gối, và mắt cá chân.
• Thanh thiếu niên và người trưởng thành: thường gặp là phát ban có vảy màu đỏ đến nâu sẫm, có thể xuất hiện máu và đóng vảy khi bị trầy xước, chuẩn bị trên: bàn tay, cổ, khuỷu tay, đầu gối, vùng da quanh mắt, mắt cá chân và bàn chân.

Dấu hiệu của bệnh viêm da cơ địa là gì?

Do các bệnh về da thường có những biểu hiện tương tự nhau, nên triệu chứng của viêm da cơ địa rất dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng của viêm da tiếp xúc hoặc viêm da dị ứng. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, chúng ta sẽ thấy rằng mỗi bệnh có những biểu hiện đặc trưng riêng. Đối với viêm da cơ địa, chúng ta có thể sử dụng các triệu chứng sau để xác định căn bệnh.

Nổi mề đay

Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết và phổ biến nhất của bệnh viêm da nói chung và viêm da cơ địa cụ thể là nổi mề đay. Trong trường hợp này, bệnh nhân sẽ cảm thấy ngứa ngáy khắp cơ thể, kèm theo sự hình thành của các vùng mề đay ở cổ, ngực, lưng, tay, chân,…

Da bị sưng, phù nề

Việc gãi tay vào những khu vực da bị ngứa có thể dẫn đến tổn thương cho những vùng da này (trầy xước, viêm nhiễm), làm cho chúng bị sưng và phù nề. Tình trạng này sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu bạn gãi mạnh và không thực hiện các biện pháp điều trị thích hợp. Cụ thể, không chỉ sưng và phù nề, mà trên da sẽ xuất hiện các vết mẩn đỏ giống như bị côn trùng cắn nhưng có kích thước lớn hơn.

Đóng vảy

Lớp da bên ngoài trên những vùng bị tổn thương sẽ khô và hình thành vảy, bong tróc ra khỏi bề mặt da. Điều này sẽ khiến cho da trở nên nhạy cảm hơn. Nếu không được vệ sinh và bảo vệ đúng cách, bệnh sẽ tái phát và xuất hiện liên tục trong thời gian ngắn.

Đối tượng dễ mắc viêm da cơ địa mãn tính

Viêm da cơ địa có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và giới tính, nhưng trẻ em là nhóm chủ yếu – đặc biệt là trẻ em mắc bệnh hen suyễn hoặc sốt cỏ khô (một dạng viêm mũi dị ứng). Tỷ lệ mắc bênh ở người lớn là từ 2-5%, trong khi ở trẻ em có thể lên tới 10-20%. Ở trẻ sơ sinh, viêm da dị ứng thường khởi phát với triệu chứng chàm sữa hoặc lác sữa – xuất hiện chủ yếu trên mặt, trong các nếp gấp da vùng nách và bẹn; có thể lan ra các vùng cơ thể khác như thân mình và tay chân. 

Thời gian khởi phát thường diễn ra từ 6 đến 12 tuần tuổi và có xu hướng cải thiện khi trẻ đạt 18 tháng. Ở trẻ lớn hơn, tình trạng viêm da có thể thay đổi qua các khu vực như cổ tay, khuỷu tay, đầu gối và mắt cá chân. Vùng da quanh miệng cũng có nguy cơ bị viêm bởi tác động của thức ăn và nước bọt. 

Nếu trẻ thường xuyên gãi ngứa, vùng da tổn thương sẽ dễ bị xơ hóa (da dày hơn và khô hơn). Đối với người lớn, những người có cha mẹ hoặc người nhà mắc viêm da dị ứng hoặc những ai có làn da khô, nhạy cảm sẽ có nguy cơ cao hơn. Khu vực da bị viêm da dị ứng ở người lớn chủ yếu tập trung tại bàn tay hoặc bàn chân.

Cách điều trị viêm da cơ địa

Như đã đề cập trước đó, mức độ viêm da cơ địa phụ thuộc vào yếu tố di truyền, thói quen ăn uống và sinh hoạt của mỗi cá nhân, cùng với đó là ảnh hưởng từ môi trường và khí hậu.

Dựa vào mức độ nặng nề của tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị và kê đơn thuốc thích hợp. Thông thường, thuốc dưỡng ẩm và thuốc giảm ngứa sẽ được áp dụng để điều trị các vấn đề về da, bao gồm cả viêm da cơ địa.

Cụ thể, bác sĩ sẽ xác định viêm da cơ địa là cấp tính hay mãn tính. Nếu là cấp tính, sẽ áp dụng phương pháp đắp ẩm, sử dụng kem và thuốc kháng sinh bề mặt, đồng thời kết hợp với thuốc giảm đau và thuốc chống dị ứng.

Tuy nhiên, nếu tình trạng là viêm da cơ địa mãn tính với dấu hiệu nghiêm trọng hơn thì bên cạnh việc sử dụng kem dưỡng ẩm, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc kháng viêm, kháng dị ứng để giảm ngứa, hạn chế tình trạng viêm nhiễm và ngăn chặn tổn thương lan rộng.

Cách điều trị bệnh viêm da cơ địa phổ biến nhất

Cách phòng bệnh viêm da cơ địa

Mặc dù không có giải pháp phòng ngừa hoàn toàn do làn da nhạy cảm của những người mắc viêm da cơ địa, chỉ cần một yếu tố nhỏ cũng đủ để bệnh bùng phát, nhưng bạn vẫn có thể thực hiện các biện pháp sau đây để ngăn ngừa và giảm thiểu sự tái phát của viêm da cơ địa:

• Thường xuyên vệ sinh cơ thể để loại bỏ bụi bẩn và mồ hôi – những yếu tố gây ngứa và viêm da.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm sau khi tắm để cung cấp độ ẩm cho làn da.
• Giảm thiểu việc tắm nước nóng để tránh gây kích thích da và viêm nhiễm.
• Lựa chọn và sử dụng mỹ phẩm, nước hoa một cách cẩn thận. Nên kiểm tra thành phần và hướng dẫn sử dụng để chọn sản phẩm phù hợp với loại da của bạn.
• Tránh ăn hải sản, uống rượu bia và hút thuốc lá.
• Không tự ý sử dụng thuốc. Chỉ sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Kết luận

Viêm da cơ địa là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, đôi khi người trưởng thành cũng thường xuyên gặp phải. Hy vọng rằng thông tin tại thuocchuyenkhoa giúp bạn giải đáp thắc mắc về khả năng chữa trị viêm da cơ địa và cách phòng ngừa hiệu quả bệnh tái phát.