Ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư thường gặp và có tỷ lệ người chết cao tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới.

Ung Thư Phổi Là Gì? Nguyên Nhân Và Phương Pháp Điều Trị

Ung thư phổi dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường ở đường hô hấp, khiến việc phát hiện bệnh diễn ra muộn. Nếu phát hiện sớm và được điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có thể kiểm soát tốt bệnh và kéo dài cuộc sống. Bài viết sau sẽ trình bày rõ về ung thư phổi là gì, nguyên nhân gây bệnh, những dấu hiệu nhận biết, cách chẩn đoán và các phương pháp điều trị hiện nay – những thông tin quan trọng mà bạn nên biết.

Ung thư phổi là gì?

Ung thư phổi là một bệnh lý ác tính xảy ra khi các tế bào trong phổi phát triển bất thường, không kiểm soát. nNgười mắc bệnh thường có triệu chứng như ho kéo dài, đau ngực, khó thở, sụt cân và cảm thấy mệt mỏi. Bệnh có thể xâm lấn vào các mô xung quanh và lan sang các cơ quan khác, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới.

Các loại ung thư phổi

Ung thư phổi (ICD-10: C34) được phân loại dựa vào đặc điểm cấu tạo của tế bào ung thư.

Có hai loại chính là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) và ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC). Cụ thể:

Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), chiếm khoảng 80 – 85% số ca mắc bệnh.

Đây là thuật ngữ chung để mô tả một số dạng ung thư ác tính ở phổi, bao gồm ung thư biểu mô tế bào vảy, biểu mô tuyến và biểu mô tế bào lớn.

Ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC) chiếm khoảng 15 – 20% số ca.

Loại này thường xảy ra ở người hút thuốc lá nhiều và ít phổ biến hơn so với NSCLC.

Ngoài ra, vẫn có một số dạng ung thư phổi ít gặp như: ung thư phổi tế bào thần kinh nội tiết, ung thư mô liên kết phổi hoặc ung thư thứ phát (ung thư di căn đến phổi).

Có hai loại ung thư phổi hiện nay

Triệu chứng bệnh ung thư phổi

Các triệu chứng của ung thư phổi thường diễn ra âm thầm trong giai đoạn đầu và có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp phổ biến. Tuy nhiên, khi bệnh phát triển, các dấu hiệu sau đây có thể trở nên rõ ràng hơn:

• UNg thư phổi gây ho kéo dài không dứt: Ho kéo dài từ vài tuần, có thể kèm theo ho ra máu, ho có đờm có mùi hôi, tần suất và cường độ ho thay đổi so với bình thường.
• Khó thở: Xuất hiện khi thực hiện các hoạt động hoặc thậm chí trong khi nghỉ ngơi, do khối u gây chèn ép đường thở hoặc gây tràn dịch màng phổi.
• Đau ngực cảnh báo ung thư phổi: Cảm giác đau âm ỉ hoặc mạnh ở ngực, vai, lan xuống tay, cảm giác đau tăng lên khi ho, hít vào sâu hoặc cười.
• Khàn tiếng: Tình trạng khàn giọng kéo dài không rõ lý do.
• Sụt cân không rõ lý do: Giảm cân nhanh mà không cần thay đổi chế độ ăn uống hoặc tập luyện quá sức.
• Mệt mỏi, kiệt sức: Cảm thấy uể oải, không còn sức lực mà không có lý do cụ thể.
• Nhiễm trùng hô hấp tái phát: Các tình trạng như viêm phổi hoặc viêm phế quản xảy ra lặp đi lặp lại, khó chữa trị triệt để.
• Triệu chứng ngoài phổi: Có thể gặp phải tình trạng đau xương, nhức đầu (nếu có di căn); sưng mặt, cổ (hội chứng tĩnh mạch chủ trên); giảm cân nhanh, chán ăn, ra mồ hôi vào ban đêm.

Nguyên nhân gây ra ung thư phổi

Nguyên nhân chính gây ra ung thư phổi chủ yếu có liên quan đến các yếu tố môi trường, thói quen sống và yếu tố di truyền. Dưới đây là những nguyên nhân và yếu tố có nguy cơ cao:

1. Khói thuốc lá

Thuốc lá chính là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh lý hô hấp. Theo GS.TS.BS Ngô Quý Châu, bất kỳ ai đều có thể có nguy cơ mắc bệnh, nhưng khoảng 90% các trường hợp ung thư phổi cấp tính liên quan đến việc hút thuốc. Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), những cá nhân hút thuốc có khả năng mắc các bệnh lý hô hấp cao gấp 15 đến 30 lần so với những người không hút thuốc.

Ngay cả khi không trực tiếp hút thuốc, nguy cơ cũng gia tăng nếu tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc (hút thuốc thụ động). Khi khói thuốc vào phổi, nó bắt đầu gây tổn hại cho mô phổi. Phổi có khả năng tự sửa chữa những tổn thương này, nhưng việc hít khói thuốc hàng ngày sẽ dần làm giảm khả năng tự phục hồi của nó.

Khi các tế bào phổi bị tổn thương, chúng sẽ bắt đầu hoạt động bất thường, làm tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính trong đường hô hấp. Đây là lý do mà ung thư phổi tế bào nhỏ luôn liên quan đến việc hút thuốc nhiều.

2. Tiếp xúc với Radon

Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, nguyên nhân thứ hai gây ra các khối u ở phổi là do bệnh nhân bị tiếp xúc với radon, một loại khí phóng xạ có mặt trong tự nhiên. Radon có thể xâm nhập vào các công trình qua những vết nứt nhỏ trên nền. Những cá nhân kết hợp giữa việc hút thuốc lá và tiếp xúc với khí radon sẽ có nguy cơ phát triển ung thư cao hơn nhiều.

3. Hấp thụ các khí độc hại

Việc tiếp xúc với các chất độc hại trong thời gian dài có thể dẫn đến chứng xơ phổi. Nếu tình trạng xơ hóa phổi trở nên nghiêm trọng, nguy cơ mắc bệnh ác tính của bạn có thể tăng gấp bảy lần. Một số chất độc hại được xem là nguyên nhân gây bệnh bao gồm silic, amiăng, thạch tín, cadimi, crom, niken và uranium.

4. Biến đổi trong gen di truyền

Lý do thứ tư là các đột biến gene di truyền cũng có thể làm gia tăng nguy cơ đối với ung thư ác tính. Nguy cơ này càng cao hơn nếu bệnh nhân là người nghiện thuốc lá hoặc đã tiếp xúc với các chất gây ung thư khác.

5. Trải qua quá trình xạ trị

Nếu một người đã từng trải qua điều trị xạ trị với vùng ngực vì một loại ung thư khác, có khả năng họ sẽ phát triển thành ung thư ác tính trong hệ hô hấp.

Biến chứng của bệnh ung thư phổi

Ung thư ở hệ hô hấp có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề, chẳng hạn như:

1. Khó thở

Các bệnh nhân bị u phổi sẽ đối mặt với tình trạng khó thở nếu các tế bào ác tính phát triển gây tắc nghẽn các đường hô hấp chính. Ung thư phổi cũng có thể dẫn đến sự tích tụ dịch xung quanh phổi, làm cho phổi khó có thể giãn nở hoàn toàn khi hít vào.

2. Ho ra máu

Tình trạng bệnh có thể dẫn đến chảy máu trong đường hô hấp, khiến cho bệnh nhân trải nghiệm hiện tượng ho ra máu.

3. Tràn dịch màng phổi

Hiện tượng này xảy ra do sự tích lũy quá mức của chất lỏng trong khoang màng phổi, có thể bị tràn ra ngoài không gian xung quanh phổi. Hệ quả là đôi khi bệnh nhân cảm thấy khó thở.

4. Sự di căn

Khối u di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể như não và xương, dẫn đến tổn thương nghiêm trọng cho những khu vực này, gây ra đau đớn, buồn nôn cùng với các biểu hiện khác tùy thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng. Khi khối u này đã lan ra khỏi phổi, quá trình điều trị thường trở nên không khả thi. Tất cả các biện pháp điều trị chủ yếu chỉ nhằm mục đích làm giảm triệu chứng và kéo dài thêm thời gian sống cho người bệnh.

Bệnh ung thư phổi được xem là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất toàn cầu với hơn 2 triệu trường hợp mới mỗi năm và hơn 1 triệu ca tử vong hàng năm. Mặc dù chỉ chiếm khoảng 12% tổng số ca ung thư, tỷ lệ tử vong của bệnh ung thư phổi lại rất cao, chiếm 28% trong tổng số ca tử vong liên quan đến ung thư. Ở Việt Nam, loại ung thư này đứng thứ hai (sau ung thư gan) trong số các loại phổ biến ở cả hai giới.

Biến chứng của ung thư phổi

Cách chẩn đoán khối u ung thư phổi

Các phương pháp kiểm tra cận lâm sàng như X-quang, xét nghiệm và sinh thiết… hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh lý. Khi có dấu hiệu của ung thư đường hô hấp, bệnh nhân nên đến thăm khám càng sớm càng tốt để nhận được chẩn đoán và chữa trị kịp thời. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe toàn diện, sau đó ra chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết như sau:

Chẩn đoán hình ảnh: Một khối u không bình thường có thể được phát hiện thông qua các phương pháp chụp như X-quang, MRI, CT và PET.

Xét nghiệm đờm: Nếu bệnh nhân có biểu hiện ho có đờm, sẽ thực hiện kiểm tra đờm bằng kính hiển vi. Đây là một trong những phương pháp nhằm xác định sự hiện diện của tế bào ung thư trong mẫu đờm.

Bên cạnh đó, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện sinh thiết để kiểm tra tính chất của khối u tại vị trí đó, xác định xem nó là lành tính hay ác tính. Mẫu mô sẽ được lấy bằng một trong các phương pháp sau đây:

Nội soi phế quản: Một ống soi mềm sẽ được đưa qua mũi hoặc miệng, đi qua cổ họng và tiến vào trong phổi.

Nội soi trung thất: Bác sĩ sẽ thực hiện một vết mổ nhỏ bên trong lồng ngực và sử dụng thiết bị để lấy mẫu từ các hạch bạch huyết. Trong quá trình này, bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân.

Sinh thiết kim phổi: Kết quả từ các phương pháp chẩn đoán hình ảnh sẽ giúp bác sĩ xác định vị trí của khối u. Sau đó, một cây kim sinh thiết sẽ được đưa qua thành ngực để lấy mẫu mô phổi chứa khối u.

Kết luận

Ung thư phổi là một dạng bệnh lý ác tính nguy hiểm, tiến triển âm thầm và dễ dàng bị bỏ lỡ ở giai đoạn đầu. Các biểu hiện thường thấy bao gồm ho kéo dài, khó thở, cảm giác đau ở ngực, khản tiếng, sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi và những đợt nhiễm trùng hô hấp lặp lại. Hãy cùng thuocchuyenkhoa tìm hiểu cụ thể hơn về bệnh ung thư phổi nhé